اوج عملکرد سیستم

مدیریت وظایف

Task Manager یک ابزار قدرتمند و در عین حال سهل الاستفاده است که در ویندوزهای XP/Vista/Win7 پیاده سازی گردیده. این ابزار با تأمین اطلاعات مشروح درباره ی کاری که کامپیوتر شما در هر لحظه ی معین انجام می دهد، به شما اجازه خواهد داد تا مشکلات را شناسائی کرده و نرم افزارهای کاربردی یا رویه هائی که از کنترل خارج شده اند را ببندید.
شما می توانید از این ابزار در مواقعی که کامپیوترتان شدیداً کند شده است استفاده کنید، اما در عین حال می توانید از آن برای نظارت بر مواردی نظیر استفاده از حافظه در یک دوره ی زمانی نیز بهره گیری نمائید. اگر Task Manager آشکار نماید که تقریباً همه ی حافظه ی کامپیوتر شما استفاده شده، شاید بیانگر این واقعیت باشد که دیگر زمان ارتقاء سیستم شما رسیده است.
شما می توانید Task Manager را به شیوه های مختلفی باز کنید. یکی از این روشها، فشار دادن ترکیب کلیدهای Ctrl, Shift و Esc است (کلیدهای Ctrl و Shift را نگهداشته و سپس بر روی Escape ضربه بزنید). شما همچنین می توانید بر روی یک بخش خالی از Taskbar کلیک راست نموده و سپس گزینه ی Task Manager را انتخاب کنید. در ویندوز XP فشار دادن ترکیب کلیدهای Ctrl ,Alt و Delete نیز باعث اجرای Task Manager می شود. فشار این ترکیب کلید در ویندوزهای ویستا و Windows 7 ابتدا شما را به یک صفحه ی جدید خواهد برد که در آن، Task Manager یکی از گزینه های فهرست ارائه شده است.
پنجره ی Task Manager دارای برگه های متعددی است. البته ما قصد داریم که به موارد اصلی پرداخته و بر روی برگه های Applications Processes و Performance تمرکز نمائیم.
برگه ی Application تمام برنامه های فعال بر روی PC شما را فهرست می کند. در کنار هر ورودی، وضعیت نرم افزار دیده می شود که معمولاً بصورت Running (خوب) یا Not Responding (نه چندان خوب) ذکر می گردد. برگه ی Processes با نمایش این اطلاعات که کدام وظایف ایجاد شده توسط برنامه ها و ویندوز در حال استفاده از منابع سخت افزاری کامپیوتر شما هستند همه چیز را یک قدم جلوتر می برد. در اینجا، شما وظایف مرتبط با برنامه های فهرست شده در برگه ی Application و همچنین هر چیزی که در پشت صحنه در حال اجرا است را خواهید دید. 5 ستون در برگه ی Processes دیده می شوند. اولین ستون (Image Name) نام پردازشهای جاری را نشان می دهد. این نامها همیشه چندان معرف کننده به نظر نمی رسند، اما یک نگاه به ستون Description در ویندوز ویستا یا Windows 7 می تواند این مشکل را تا حدودی برطرف سازد. کاربران XP چنین ستونی را در اختیار ندارند. ستونهای CPU و Memory بطور اخص بسیار مفید هستند، زیرا می توانند پردازشهای تشنه ی منابع سخت افزاری را شناسائی نمایند.
ستون CPU نشان می دهد که چند درصد از وقت پردازنده ی شما توسط هر یک از وظایف مورد استفاده قرار می گیرد. تمام برگه های داخل Task Manager می توانند بر اساس هر یک از ستونهای قابل دسترسی در آنها مرتب سازی شوند. برای مشاهده ی تمام پردازشها در حالیکه براساس میزان استفاده از CPU مرتب شده اند، یکبار بر روی عنوان ستون CPU کلیک نمائید. کلیک دوم بر روی همین عنوان باعث می شود که ترتیب معکوس گردد. این فهرست خودش را بروزرسانی خواهد کرد، یعنی ورودیها بر حسب تغییرات میزان استفاده از پردازنده به بالا یا پائین جابجا می شوند.
در حالیکه پنجره ی Task Manager هنوز باز است، یک نرم افزار کاربردی نظیر Windows Media Player را اجرا کنید. در هنگام بارگذاری برنامه، به یک ورودی جدید که تقریباً در بالای فهرست پردازشها ظاهر می شود و میزان استفاده ی آن از CPU از اکثر وظایف دیگر بیشتر است، توجه داشته باشید. پس از اتمام بارگذاری، برنامه به پائین فهرست منتقل خواهد شد.
در اکثر مواقع، یک ورودی که با نام «System Idle Process» مشخص گردیده در بالای فهرست شما دیده می شود. این ورودی صرفاً مشخص می کند که چه میزان از قدرت پردازش سیستم شما برای استفاده ی سایر وظایف قابل دسترسی است. برای مثال، کامپیوتری که به تازگی با ویندوز بوت شده و هیچ برنامه ی دیگری را اجرا نمی کند، می تواند یک System Idle Process با میزان مصرف CPU معادل 99 درصد را نمایش دهد، زیرا در حال انجام هیچ کاری نیست.

استفاده از حافظه

ستون Memory نیز به شیوه ی مشابهی کار می کند، اما بجای استفاده از پردازنده، میزان حافظه ی مورد استفاده ی هر یک از پردازشها را نمایش می دهد. میزان استفاده ی اکثر پردازشها از حافظه، کمتر از 10000 کیلوبایت (10 مگابایت) است و بطور کلی نیازی نیست که درباره ی آنها نگران باشید. با اینحال، اگر PC شما عملکرد کندی دارد و پردازشی را در این فهرست مشاهده می کنید که میزان استفاده ی آن از حافظه بیشتر از سایرین است، می توانید موضوع را بررسی نمائید.
برای مشاهده ی عملی استفاده از حافظه، یک پنجره ی Internet Explorer را باز کنید. حالا در داخل Task Manager برگه ی Processes را بر اساس ستون Image Name مرتب نموده و پردازش با نام iexplorer.exe را پیدا کنید. اگر میزان استفاده ی این برنامه از حافظه را در ستون Memory بررسی نمائید. حالا یک برگه ی جدید را در پنجره ی Internet 
Explorer باز کرده و آن را به یک سایت وب هدایت نمائید. هر بار که برگه ی جدیدی را به Internet Explorer 
اضافه نموده و صفحه ی وبی را در آن باز می کنید، مقدار استفاده ی آن از حافظه نیز افزایش خواهد یافت. ما 8 برگه را در یک پنجره ی مرورگر باز کردیم که در نتیجه میزان استفاده ی آن از حافظه به 220 مگابایت رسید.
اگر PC شما عملکرد روانی دارد، استفاده این مقدار حافظه توسط یک نرم افزار کاربردی واحد جای هیچ نگرانی نخواهد داشت. با اینحال، همیشه مراقب ارقام CPU Usage و Physical memory در نوار پائینی پنجره ی Task Manager باشید، زیرا نشان می دهند که مجموعاً چند درصد از منابع پردازنده و حافظه ی شما مورد استفاده قرار گرفته اند. اگر یکی از آنها برای مدت طولانی در نزدیکی 100 درصد قرار گرفته، شاید وقت آن رسیده باشد که اقدامی انجام دهید.

مشکلات عملکردی

در کنار سطح جاری استفاده از پردازنده و حافظه، برگه ی Performance نیز اطلاعاتی را از تاریخچه ی اخیر سیستم شما تأمین کرده و نشان می دهد که در طول چند دقیقه ی گذشته چه میزان از هر یک از منابع سیستم شما مورد استفاده قرار گرفته اند. اگر PC شما دارای یک پردازنده ی دو هسته ای باشد، پنجره ی CPU Usage History به دو ناحیه تقسیم می شود. این نواحی نشان می دهد که هر یک از بخشهای تراشه ی شما چقدر کار می کنند. هنگامیکه Task Manager در حال اجرا است یک مربع کوچک سبز رنگ در بخش Notification Area در گوشه ی پائین و سمت راست Taskbar ویندوز قرار می گیرد. این یک نسخه ی کوچک از نمودار CPU Usage است که در برگه ی Performance قرار دارد و می توانید از آن بعنوان یک راهنمای سریع برای تعیین میزان فشار کاری پردازنده ی خود استفاده کنید.

Task manager در عمل

اما چگونه می توان عملاً از این اطلاعات استفاده کرد؟ دفعه ی بعدی که PC شما با کندی عملکرد مواجه شد Task Manager را اجرا کنید. ابتدا به مواردی که در برگه ی Applications فهرست شده اند، توجه کنید. اگر PC شما به کندی کار می کند و یک ورودی با وضعیت Not Responding در این فهرست دیده می شود، احتمالاً مشکل به همان نرم افزار کاربردی مربوط است. پیش از ادامه ی کار، بهتر است کمی صبر کنید زیرا بعضی از برنامه ها بطور موقتی منجمد (Freeze) می شوند اما پس از مدت کوتاهی دوباره به زندگی برمی گردند. اگر وضعیت پس از یکی دو دقیقه به حالت عادی برنگشت، بر روی ورودی برنامه در برگه ی Applications کلیک راست نموده و از فهرستی که ظاهر می شود، گزینه ی End Process را انتخاب کنید. به این ترتیب، برنامه از فهرست ناپدید شده (که نشان دهنده ی خاتمه ی اجرای آن است) و یا یک جعبه ی محاوره ای جدید ظاهر می گردد که از شما می خواهد خاتمه دهی برنامه ی مورد نظر را تائید کنید (این جعبه ی محاوره ای معمولاً زمانی ظاهر می شود که برنامه ی مربوطه منجمد شده باشد). برای تائید این موضوع که می خواهید برنامه ی مورد نظر بسته شود، بر روی کلید Close Now کلیک نمائید. در این حالت ممکن است شما اسناد باز خود در برنامه ی مورد نظر را از دست بدهید.
اگر تمام برنامه های لیست شده در برگه ی Applications بطور طبیعی در حال اجرا هستند، بر روی برگه ی Performance کلیک نمائید تا ببینید که پردازنده و حافظه ی سیستم شما در چه وضعیتی قرار دارند. یک نشانه ی قطعی وجود مشکل، زمانی است که شاخص CPU Usage در سمت چپ مقادیری نزدیک به 100 درصد را نشان دهد. نگاهی به پنجره ی CPU Usage History بیندازید، اگر یک اوج ناگهانی تا 100 درصد در میزان استفاده از CPU دیده می شود، احتمالاً یک برنامه ی واحد باعث ایجاد مشکل گردیده است. اگر میزان استفاده از پردازنده نزدیک به ظرفیت کامل آن نیست به شاخص Memory توجه کنید. اگر این شاخص نشان می دهد که حافظه ی آزاد چندانی برای شما باقی نمانده، مشکل احتمالاً به این مسئله مربوط می شود که یک برنامه ی واحد بیش از حد از حافظه استفاده می کند و یا اینکه تعداد بیش از حدی از برنامه ها بطور همزمان باز شده اند.
برای اقدام، بر روی برگه ی Processes کلیک نمائید. اگر شاخص CPU Usage در برگه ی Performance نزدیک به 100 درصد بوده است، فهرست پردازشها را بر اساس ستون CPU مرتب کنید. حالا به چند ورودی اول و میزان استفاده ی آنها از پردازنده توجه نمائید. بسیار مهم است که هیچ پردازشی را پیش از تحقیق درباره ی کاری که انجام می دهد، از کار نیندازید. در عین حال، اگر یک پردازش از منابع بیش از حدی استفاده می کند، ممکن است مجبور شوید آن را متوقف کنید. برای خاتمه دادن به کار یک پردازش نافرمان، بر روی آن کلیک راست نموده و سپس گزینه ی End Process را انتخاب کنید.
اگر هیچ پردازشی در حال استفاده از بخش عمده ای از ظرفیت پردازنده ی شما نیست، فهرست را بر اساس ستون Memory مرتب کنید. باز هم اگر یک پردازش بسیار بیشتر از سایرین از حافظه ی سیستم شما استفاده می کند، می تواند دلیل ایجاد مشکلات کندی سیستم شما باشد، اگر هیچ پردازش منفردی در حال بلعیدن حافظه ی شما نیست، احتمالاً کندی عملکرد به این دلیل است که حافظه ی کافی بر روی کامپیوتر شما نصب نشده. ارتقاء حافظه ی سیستم کار چندان دشواری نیست و شما باکمی دقت می توانید خودتان این کار را انجام دهید.

حرف آخر

ما تلاش کرده ایم تا شناختی از اصول Task Manager را در این مقاله ارائه کنیم. اما باید بر این نکته ی بسیار مهم تأکید داشته باشیم که شما باید با احتیاط و دقت کامل از آن استفاده نمائید. سخت افزار PC شما بخاطر استفاده از Task Manager آسیب نخواهد دید، اما هنگامیکه یک نرم افزار کاربردی یا پردازش را متوقف می کنید تمام داده های ذخیره سازی نشده ی مرتبط با آن از دست خواهند رفت. بنابراین بهتر است از Task Manager تنها بعنوان آخرین پناهگاه استفاده کنید. اگر مشکوک هستید که یک برنامه باعث کندی اجرای ویندوز گردیده است، بستن برنامه ی مورد نظر با استفاده از شیوه های روزمره (نظیر کلیک بر روی x قرمز رنگ کوچک در گوشه ی بالا و سمت راست پنجره) را پیش از متوسل شدن به Task Manager برای قطع فعالیت آن امتحان کنید.
در عین حال، ما همچنین توصیه می کنیم که در هنگام انتخاب آیتمها برای متوقف نمودن آنها در برگه ی Processes یا Services (که تنها در ویندوز ویستا یا Windows 7 قابل دسترسی خواهد بود) کاملاً دقت داشته باشید. پیش از متوقف نمودن یک آیتم، مطمئن شوید که می دانید ورودی مورد نظر چیست. یک جستجوی اینترنتی برای نام سرویس و یا پردازش مورد نظر معمولاً وظیفه ی آن را برای شما مشخص خواهد کرد. متوقف نمودن پردازش و یا سرویسی که سایر برنامه ها به آن متکی هستند، می تواند باعث ناپایدار شدن ویندوز شما گردد. با اینحال اگر از Task Manager با احتیاط استفاده کنید، می توانید خیلی زود دوباره PC خود را به پرواز در آورید.